زنان ايران، يك قرن مبارزه براي برابري(قسمت پنجم )- زنان
درديكتاتوريهاي پهلوي
بازگشائي ناشي از انقلاب مشروطه اما ديري
نپائيد. دولتهاي روسيه و انگيس بيشترين تلاشهاي خود را بكارگرفتند كه عليه اين
جنبش توطئه كنند. نهايتاً يك كودتا توسط رضا خان، يك رژيم استبدادي را براي دو دهه
بر ايران مستولي كرد.بسياري از انجمن ها و نهادهاي دمكراتيك از ميان رفتند.
رضا خان از طريق يك كودتا كه توسط انگليسي
ها حمايت ميشد در سال1920 به قدرت رسيد. وي در سال 1925 خود را شاه ايران اعلام كرد.
هدف رضاخان مبني بر پايان دادن به سيستم ملوك الطوايفي و ايجاد يك دولت مركزي قوي
مورد حمايت دولتهاي استعماري بود. تغيير تدريجي ساختار اقتصادي ايران و توسعه
سيستم سرمايه داري گسترش جمعيت مصرف كننده و نيروي كار ارزان را الزام آور ساخته
بود.|
براي دستيابي به اين اهداف، رضا خان به «كشف
حجاب» مبادرت كرد. وي همه انجمن ها و مجامع زنان را ملغي كرد و در سال 1935 يك
شوراي زنان را تحت رياست دخترش شمس تاٌسيس نمود. اقدامات رضا خان دافعه اجتماعي
زيادي ايجاد كرد. زنان كه فعالانه در جريان انقلاب مشروطه در پهنه هاي اجتماعي و
سياسي شركت كرده بودند، «كشف حجاب» را نپذيرفتند و مجدداً مجبور به بازگشت به
خانه هاي خود و دوري جستن از پهنه اجتماع شدند.
در سال 1925 كه رضاخان به قدرت رسيد، 3467
دانش آموز دختر در ايران وجود داشت. اين تعداد به 1710 دانش آموز در سال 1930 و
2599 دانش آموز در سال 1935، سالي كه «كشف
حجاب» به جريان افتاد، تقليل پيدا كرد. وقتي رضاخان در سال 1941 از سلطنت خلع شد،
تعداد دانش آموزان دو برابر شد و به 5816 تن رسيد. اين نشان ميداد كه حكومت رضاخان
تا كجا فعاليت هاي زنان را در جامعه محدود كرده بود.
بين سالهاي 1942 تا 1953، در اثر جنگ جهاني
دوم و اوضاع داخلي ايران، يك فضاي نسبي باز وجود داشت كه براي زنان اين فرصت خوبي
براي شروع فعاليت هايشان در صحنه سياسي كشور بود.
دولت دكتر مصدق، تنها دولت دمكراتيك در تاريخ
معاصر ايران، خيلي سركار نماند. ولي زنان در سالهاي 1952 و1953 دستاوردهاي جدي
داشتند. در سال 1952، زنان براي اولين بار حق راٌي بدست آوردند و در شوراي هاي
شهري انتخاب شدند. در زمينه حقوق اجتماعي، يك لايحه بيمه هاي اجتماعي در سال 1953
به تصويب رسيد كه به زنان حق مساوي ميداد و مزاياي دوران بارداري را دربرميگرفت.
اين لايحه حق از كارافتادگي حتي در مورد زنان متاٌهل را نيز در برميگرفت.
وقتي محمدرضا شاه پس ازكودتائي كه دولت
مردمي دكتر مصدق را سرنگون كرد، پايه هاي حكومت خود را محكم نمود، وي سازمانهاي
مختلف زنان را منحل كرد و «سازمان زنان ايران» را ايجاد كرد و خواهر خود، اشرف
پهلوي كه فاسد بودنش شُهره خاص و عام بود را به رياست آن منصوب كرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر